✅ شانکر به زخم ها و یا شکافهایی گفته می شود که در پوست تنه یا محل انشعابات شاخه ها یا حتی سرشاخه ها ایجاد می شود که دلایل متنوعی می تواند داشته باشد. بسیاری از شانکرها می تواند همراه با ترشح صمغ یا تراوش شیرابه درخت از محل باشد.
عوامل مختلفی که می توانند منجر به شانکر شوند:
1 . تنش های محیطی: به ویژه سرمای زیاد در فصل زمستان و دمای پایین تر از منفی 20 درجه سانتیگراد می تواند منجر به ایجاد ترکهایی در پوست چوب پنبه ای درخت شود و در شرایط حاد می تواند تا محدوده آوندهای آبکش نیز آسیب ببیند که بخشی از آوندها آسیب دیده و منجر به ترشح صمغ شود.
2. حشرات:
حشرات مخصوصا پوست خوارها و چوپ خوارها می توانند با ایجاد حفره و دالان در زیر پوست درخت منجر به انحراف شیره آوندی از مسیر خود شده و گاهی منجر به ترشح صمغ بشود که البته این نوع از زخم جزو شانکر به حساب نمی آید اما مسیر ورود برای ورود قارچها و باکتری ها هموار خواهد شد.
3. مشکلات تغذیه ای:
گاهی کمبود برخی عناصر مانند پتاسیم فسفر. آهن و بور باعث ضعیف شدن گیاه شده و در ترکیب با شرایط تنش محیطی مثل گرما و کم آبی منجر به بروز شکاف در پوسته درختان خواهد شد.
4. قارچها و با کتری ها:
اصلی ترین عامل شانکر هستند که بیشترین مشکلات را ایجاد می کنند.
از مهمترین باکتری ها مثل عامل شانکر باکتریایی درختان هسته دار یا Pseudomonas syringae
آتشک سیب و گلابی
Erwinia amylivora
قارچها مانند عوامل زیر
Cytospora, Mycosohaerella, Botriosphaeria, Nectria,Phytophthora
بر اساس نوع قارچ یا باکتری و میزبان در نواحی مختلفی از درخت از جمله سرشاخه ها تا شاخه های اصلی و تنه و طوقه را در مراحل مختلف می تواند درگیر نماید.
شرایط فیزیکی شیرابه در داخل آوندها بر اساس نوع میزبان تعیین کننده حالت آن است. مثلا در درختان گردو سیب و گلابی اغلب روان است اما در مورد هسته دارها از جمله گیلاس. آلو. هلو زردآلو و سایر هسته داران در مجاورت هوا سفت و کهربایی و چسبناک می گردند.
به هر حال شانکر نشانگر اختلال فیزیولوژیکی در گیاه است که بهتر است تراشیده شده و با ترکیبات مسی پانسمان شوند تا از توسعه آلودگی یا ورود احتمالی قارچها و باکتری ها جلوگیری شود.